Die man op die bank in het park
Ik kan hem maar moeilijk vergeten
Ik noemde hem heimelijk ‘hark’
Zijn naam heb ik nimmer geweten

Die man in het park op die bank
Zijn kleren vervuild en versleten
Door pech en door zucht naar de drank
Daar heb ik het steeds aan geweten

Dat park en die bank en die man
Zijn lot heeft me lang nog gespeten
Ik gaf hem wat geld, nu en dan
En suste ‘goeddoend’ mijn geweten
*

Prachtig Bas, terecht op de voorpagina

Ik vind het ook een erg mooi gedicht. Eenvoud is hier weer eens het kenmerk van het ware.
Minder zijn die twee woorden tussen aanhalingstekens. Aan 'hark' zal weinig te doen zijn, 'park' is een moeilijk rijmwoord.
Maar voor de laatste regel suggereer ik:

En suste vergeefs mijn geweten

'narc' of 'Mark'?

In elk geval zijn mijns inziens die aanhalingstekens overbodig en zouden beter weg kunnen.

Allen bedankt voor waardering en meedenken.
Het gedicht van Niels als reactie, te verwachten , maar Niels is er snel bij.
‘Hark’ is rijmdwang, maar toch; ‘Hark’ is een bijnaam, vandaar de aanhalingstekens. Met Mark geef ik de man een naam, en had dan moeten komen tot ‘zijn ECHTE naam heb ik nooit geweten'. Narc is een naam die verklaard moet worden.
Goeddoend is serieus, met ‘goeddoend’ sus je toch juist je geweten?
Nog dit; ik heb in dit gedicht met woorden gespeeld. Een andere bedoeling had ik niet.
Gr. Bas

Narc (narcotics), a narcotics agent or informant

oké, dank.

Bas, die nieuwe vondst is weer klasse en vindt terecht navolging, maar ik zie wel een verschil.
Bij jou kruipt het laatste woord in twee stappen naar het begin en blijft de volgorde gelijk en bij de anderen springt het laatste woord naar het begin en wisselt bij Niels de volgorde (misschien doordat hij zich vergiste met die dijk en die fiets). Vind je dat geen bezwaar of maak je een regel van jouw voorbeeld? Als uitvinder bepaal jij dat, al zou het sneu voor de twee gedichten zijn. Het procédé zou ook best een naam mogen hebben.

“Nog dit; ik heb in dit gedicht met woorden gespeeld. Een andere bedoeling had ik niet.”

Arme Bas, nu heb je in alle onschuld opeens iets literairs gewrocht en zit je met de gebakken peren, want er komen zweverige suggesties om de schoonheid van je creatie nog te verhogen... gelukkig is Jaap uit ander hout gesneden, die weet waar het in de dichtkunst om gaat: de vaste vorm.
Mij schoot nog een rijmwoord op park te binnen: marc, dat is zoals je misschien weet een alcoholisch drankje dat nogal eens gedronken wordt door Commissaris Maigret.
‘Vaak leegde hij snel een fles marc’
Of anders ‘Hark’, omdat het om een bijnaam gaat.
Het ritme van ‘goeddoend’ is ook niet fraai, met die twee beklemtoonde lettergrepen en hier zouden toch die aanhalingstekens gemist kunnen worden?
Met ‘geweten sussen’ komt je bedoeling al uit en ‘En suste vergeefs mijn geweten’ loopt aanmerkelijk beter.

Retirade

Dat doek met de man met de helm
Ach, hoe vaak heb ik daarvan genoten
Ik beschouw elk detail en bedwelm
Door wat aan een genie is ontsproten

De man met de helm op dat doek
Die doet mij het hoofd vaak ontbloten
Het is nog eens andere koek
Dan die Appel en dat soort malloten

De helm op dat doek met die man!
Het goud blinkt als zonovergoten
Geen Pollock of Jorn die dat kan
Die slechts hun geklodder promoten


Het was me nog niet opgevallen, dat systeem, maar ik stel een compromis voor: het laatste woord schuift terug en de andere mogen hun gang gaan. Dat is minder star en geeft wat meer bewegingsvrijheid en bovendien had ik het toevallig zo toegepast in mijn versie. Is 'Retirade"geen mooie benaming? Het laatste woord dat voorop loopt trekt zich schielijk terug naar een veilige plek in de achterhoede.

Beste Jaap ( en allen die dit lezen )

Dank voor je reactie. Een goed begin is het halve werk, en een goede openingszin geeft de meeste kans op een goed vers. Ik ging uit van de verschillende betekenissen van ‘geweten’. Pas toen ik aan het schrijven was viel me de mogelijkheid op van de openingsregel.
Een uitvinding? Eerder iets waar je tegenaan loopt.

Ik bepaal niet de volgorde van de elementen in de eerste regel, een beetje vrijheid moet er zijn.
Drie elementen, drie betekenissen, drie kwatrijnen en een drievoudige versvoet. Dan lijkt iets met ‘Trio’ een voor de hand liggende titel. Maar een andere versvoet en/of een andere regelhoeveelheid, moet dan wel mogelijk blijven, lijkt mij.
Suggesties zijn welkom.


In principe;
Elke strofe eindigt met hetzelfde woord, dat telkens een andere betekenis heeft.
De beginregel noemt een aantal elementen die per stuk in de strofen voorkomen, verband houdend met het eindwoord/ betekenis
Metrum vrij, lengte van de strofen vrij. Aantal strofen uiteraard afhankelijk van het aantal betekenissen, overeenkomend met het aantal elementen in de eerste regel.
Beslist geen enjambement.

Kun jij het daarmee eens zijn?

P.S. Het lijkt me goed dat de dichters die met een gedicht reageerden op 'De zwerver' bovenstaande voorlopige definitie
tot zich nemen.

In reactie op de definitiekwestie:

1. Ik had de drie elementen opgevat als eenlettergrepig en verschuivend in die zin dat als je de eerste regels leest ze vertikaal alle drie weer terugkomen. (Dus 'verschuiven' in die zin dat in een matrix van 3x3 geen doublures in rijen en kolommen voorkomen)
2. Bas, je zegt dat metrum/regellengte/strofenaantal naar keuze zou mogen, ik vind een deel van de bekoring juist gelegen in
a) mvmv per strofe, 3 strofen totaal
b) de amfybrachis, om beurten dus twee-tweederde (m ; 8lg) en drie (v ; 9 lg)
3. Trippel ?

(En, inderdaad, het laatste woord [een amfybrachisch woord dus] van elke strofe herhaalt zich; bovendien - in dit geval - mee eens dat enjambement dan uit den boze is

Arjan,

1. Die mogelijkheid had ik nog niet gezien. Leuk, maar leggen we niet teveel vast?
2. In feite vraag ik de mening van Jaap in de eerste plaats, maar ook de mening van anderen ,inclusief de jouwe.Discussie dus.
Maar waar ik bang voor ben is de hele zaak in beton te storten. Kijk naar het a propo, waar de mogelijkheden eigenlijk al op zijn.
3. Trippel vind ik een goed voorstel.

P.S. punt 1. kunnen we als pré opnemen in de beschrijving.

Inmiddels heb ik nu 3 trippels geschreven. Mijn eerste regels zijn qua opzet misschien wat los.

Arjan, ik heb commentaar gezet bij Waterdrager, want daar mist iets wezenlijks:
Elke strofe eindigt met hetzelfde woord, dat telkens een andere betekenis heeft.

Ik denk dat mijn mening nu niet zo belangrijk is, maar dat het beter is te kijken wat de discussie oplevert en dat jij dan definitief bepaalt wat de regels zijn en hoe streng. Kan iedereen mooi weer zuchtend opnieuw aan de slag. Een Tripel Bas lijkt me ook een mooie naam, doet aan iets lekkers denken.

Triplet (eng) of Triplette (fra): drieling.

Vanmorgen heb ik 2 van mijn 3 trippels aangepast. (Ja, ik hecht aan de naam trippel)
Niet alleen is een storend rijkrijm verwijderd (dat overigens zelf een trippelwoord is), maar ook heb ik de eerste regels aangepast op de manier die Theo en Arjan ook al hebben aangeduid. Dat betekent dat als je eerste strofe begint met aap-noot-mies, de strofen 2 en 3 beginnen met noot-mies-aap en mies-aap-noot, of andersom.

Boven heb ik de term trippelwoord geïntroduceerd. Dat is een woord dat:
- bruikbaar is als vrouwelijk rijmwoord
- (ten minste) 3 betekenissen heeft

Ik heb dan wel geen mening, maar wel een opmerking: 'De beginregel noemt een aantal elementen die per stuk in de strofen voorkomen,verband houdend met de eindwoordbetekenis".
Als ik dat goed begrijp zou in de Zwerver de man in een strofe, de bank in een andere strofe en het park in een andere strofe behandeld moeten zijn,of in elke strofe een keer de man, een keer de bank en een keer het park, wat niet zo is, dus of ik begrijp dit niet of de regel is overbodig, want de verschillende betekenissen van het slotwoord dwingen de inhoud van de strofen al af.
En die wordt natuurlijk al bepaald door de elementen in de beginregel.

Ik heb mij even vol schaamte teruggetrokken en dank iedereen voor de hoon die mij bespaard is: ik had niet eens in de gaten dat het laatste woord gelijk was, zo in beslag genomen door die beginregel. Hier een nieuwe poging:

Die vrouw met haar bril en die blik!
Het schroeit door mijn ziel – nu al jaren
Ooit stak ze mijn hart in de fik
Door kunde met naald en met garen

Die blik van mijn vrouw door haar bril!
Alleen door doordringend te staren
En dankzij haar vurige wil
Kan zij al een appeltaart garen

De blik door de bril van mijn vrouw
Doet wel haar crematie besparen
Als ik haar een spiegel voorhou
Dan spin ik daarbij vast wel garen