Meestal is de redactie op nieuwe dingen heel alert, deze keer is het waarschijnlijk niet opgevallen, dat Marc van Oostendorp (die van "Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten ") in het digitale tijdschrift Neerlandistiek een nieuwe serie is begonnen over het taalkundige verschijnsel "suffixen". Nu is dat voor de gemiddelde light verse dichter ook niet zo interessant, ware het niet dat hij het doet in de vorm van sonnetten. Hoewel geen hoogdravende poëzie, noch geweldig light verse, en zelfs een beetje "techniek voor intimi", is het misschien toch aardig er hier een drietal op te nemen.

Suffixsonnet: –iteit
Door Marc van Oostendorp

Sommige woorden – zeg, eenvoudigheid –
Zijn simpel, saai, en strak. Niets aan te snappen.
Andere woorden zijn gestolde grappen
Dat geldt bijvoorbeeld voor de stommiteit.

De woorden op –iteit zijn meest Romaans;
hun bases ook: frivool, absurd of raar.
Die woorden hebben we dus kant en klaar
Geleend uit Frans, Latijn of Italiaans.

Zo voelt vrolijkiteit meteen als slecht,
Geen mens houdt vrolijk potentieel voor Frans,
en net zo min kan glansiteit van glans
of echtiteit gemaakt worden van echt.

Alleen met negatieve woordjes – stom en flauw –
heeft men ’t ooit gewaagd. Daar staan ze nou.

Suffixsonnet: –schap

Het broederschap: het leven in abdijen
In ziekenhuizen, op de ambulance.
De broederschap (fraternité in ’t Frans):
Ideaal voor gelijken en voor vrijen.

Het –schap met de hecht zich bij allerlei
Woorden en woordsoorten aan de rand:
Van eigen eigenschap, blijdschap van blij,
Van weten wetenschap, landschap van land.

Hoewel het Nederlands het landschap kent,
En het genootschap zich niet hoeft te schamen,
Hecht het onzijdig –schap zich liefst aan namen
Voor mensen, zoals moeder en docent.

Schap, schap en scheppen hebben alledrie
Dezelfde bron, leert d’etymologie.

Suffix-sonnet: werkwoordelijk –ig

Wanneer je iemand van iets wilt voorzien –
Van pijn, van kruis, van einden of van stenen –
Houd krachtig in gedachten dat misschien
Het suffix –ig zich voor zoiets laat lenen.

Want wie een ander pijnigt geeft hem pijn
En wie hem kruisigt, geeft hem houten balken,
Wie eindigen wil vindt het einde fijn
Gestenigd worden is stenen verschalken

Nu is –ig niet wat je noemt productief
Je kunt je eega zeker zoenen geven
Maar daarmee zoenig je nog niet je lief
Ik stevig niet als ik je help aan Steven.

Beschadig en bespoedig tonen aan
Dat –ig soms van be- vergezeld moet gaan.

Suffixsonnet: adjectivaal –ig

Hoe moet een morfoloog zijn werk toch doen?
Het is wat men ook zegt echt niet vanzelfsprekend
Wat of een suffix nu precies betekent.
Bijvoorbeeld: groenig is een vorm van groen
En je kunt zeggen dat -ig nuanceert.
Zo gaat het vaak als ’t aan een adjectief
Gehecht wordt. Lievig is een beetje lief
Maar bij een nomen gaat ’t dan verkeerd.

Want bloedig gaat gepaard met liters bloed
En mondig impliceert vaak grote monden
Hoe moet je die betekenis doorgronden?
Ik weet niet hoe een taalgebruiker zoiets doet.
Wanneer hij voor ’t eerst loslippig hoort,
Hoe snapt hij de beduiding van dat woord?