Het Nederlandse ollekebolleke is een door Drs. P verbeterde versie van de Amerikaanse Higgledy piggledy. Het Amerikaanse higgledy piggledy heeft een aantal regels die onzinnig zijn, zoals de eis dat het met een onzinuitroep begint. Bij de Nederlandse variant zijn die gewijzigd.
Het ollekebolleke telt twee s trofen van elk vier regels. Het verplichte metrum is de dactylus. Dat houdt dus in: één beklemtoonde lettergreep en vervolgens twee onbeklemtoonde, zoals in het woord 'ollekebolleke'. Elke strofe telt zeven dactyli, plus één extra beklemtoonde lettergreep op het einde. Regel 4 en 8 moeten rijmen. Regel 1 bevat een motto, kreet, uitroep o.i.d. Regel 2 geeft min of meer het onderwerp en moet zelfstandig leesbaar zijn, maar mag wel doorlopen in de volgende regel.
Dus wel:
Slechte beslissingen
Waren het kenmerk enz.
Maar niet:
Slechte beslissing die
Kenmerkend was voor enz
Verder moet regel 6 bestaan uit een zeslettergrepig woord met de hoofdklemtoon op de vierde lettergreep. Enjambementen komen alleen voor tussen de regels 3 en 4, en tussen de regels van de tweede strofe. In de regels 3, 4, 7 en 8 is een vrijere regelval toegestaan als daar esthetische of inhoudelijke redenen voor zijn.
Rijmschema
xxxa xxxa
Overige informatie
Het ollekebolleke vereist geduld, techniek en een goed zelslettergrepig woord. Het ollekebolleke heeft een zelfde verslavend karakter als de limmerick. De versvorm werd dan ook binnen korte tijd razend populair. Het metrum en het zeslettergrepige woord vormen de basis van het ollkebolleke en als er een fout in het metrum zit, is het ollekebolleke hopeloos verloren. Toch verschijnen er op internet tegenwoordig achtregelige gedichten in heel andere metrums die ollekebollekes worden genoemd.
Meer informatie
Zie 'Versvormen, leesbaar handboek', Drs. P, Uitgeverij de Stiel, Nijmegen 2000
Zie ook de relevante discussie op het forum (dd. 2022) over het gebruik van koppeltekens en namen/hoofdletters in het ollekebolleke op het forum:
http://www.hetvrijevers.nl/index.php/forum/7-Scherpe-stellingen/18153-samenstellingen-met-eigennamen-in-het-ob#42751:
Ook Wikipedia geeft een gedegen omschrijving: nl.wikipedia.org/wiki/Ollekebolleke_(dichtvorm)
Voorbeeld
Gonnoroe
Jeuk in m'n onderlijf
Klein puberteitsprobleem
Volgens de dokter
Door ernstige nood
Na diens remedie, een
Prostitueebezoek
Werd het gekriebel
Juist dubbel zo groot!
(Quirien van Haelen, uit Vader & Zoon)
