Het vrije vers

Knulletjes met knopjes

Gegevens

Geschreven door Arjan Keene

Gemaakt op 07 januari 2018

De Donald heeft weer eens naar Kim getweet
De man is triggerhappy met de 'Send'
Het ging over zijn grote knop met 'End'
We hopen dat hij het verschil nog ziet

Ik zie toch liever vrouwen aan de top
Of speelt daar ook de omvang van hun 'knop'?

Michèl de Jong schrijft een biografie over Drs. P

Gegevens

Geschreven door Het vrije vers

Gemaakt op 07 januari 2018

Foto: decorontwerp van Jan P. Koenraads voor een scène in ‘De kelders van de gevreesde BVD’ in de show Een welgemeend olé voor Drs. P uit 1969 (NCRV, regie: Ruud Keers).

Door Joke Beeckmans gepubliceerd 5 januari 2018

Ieder jaar kloppen tientallen onderzoekers uit de hele wereld aan bij de TIN-collectie van UvA Bijzondere Collecties op zoek naar uniek materiaal uit de Nederlandse theatergeschiedenis. In de serie ‘Schatgravers van de theatercollectie’ laten we er een aantal aan het woord.
Michèl de Jong werkt aan een biografie over Heinz Polzer (1919-2015), beter bekend als de kleinkunstenaar, zanger, light verse-auteur, schrijver en tekstdichter Drs. P. ‘Als 12-jarig jongetje werd hem al “een flinke algemeene ontwikkeling”, “een benijdenswaardig taalgevoel” en “veel zin voor humor” toegedicht.’

Waarom Drs. P?
Ik was sinds mijn schooltijd al liefhebber van zijn werk, en raakte de laatste tien jaar van zijn leven ook tamelijk hecht met hem bevriend. We scheelden 65 jaar, maar dat maakte niet veel uit. We waren allebei het type van ‘de eeuwige student’.

Wat is je achtergrond?
Ik ben freelance historisch onderzoeker en tekstschrijver, ooit opgeleid als archeoloog. Voor het schrijven van een biografie blijkt dat geen onaardige combinatie. Er is niet zoveel verschil tussen het reconstrueren van het verleden aan de hand van potten en botten of het reconstrueren van een leven aan de hand van archiefonderzoek en interviews.

Wat zijn je bronnen?
Ik voer veel gesprekken met de laatsten der Mohikanen uit zijn jeugd, en met zijn latere vrienden en collega’s. Omdat hij relatief laat doorbrak – hij was toen al in de veertig – en dus vaak werkte met mensen die veel jonger waren dan hij, heb ik het geluk dat veel van hen nog in leven zijn. Verder ben ik hem gaan nareizen. Polzer werd geboren in Zwitserland, als zoon van een Nederlandse moeder en een Oostenrijkse vader. Ik heb er enkele stadsarchieven en zijn geboortehuis bezocht.

Ook in Nederland doe ik veel archiefonderzoek. Bij het gymnasium in Utrecht vond ik bijvoorbeeld een mooie overdrachtsbrief van de directeur van zijn basisschool. Als 12-jarig jongetje werd hem al ‘een flinke algemeene ontwikkeling’, ‘een benijdenswaardig taalgevoel’ en ‘veel zin voor humor’ toegedicht, maar men vond hem ook ‘een droomer’ en ‘buitengewoon onhandig’. Dat komt verbluffend overeen met de bejaarde man die ik later leerde kennen.

Wat trof je aan in de theatercollectie?
De P-collectie bestaat in feite uit twee delen. Eerder al werd een groot deel van zijn professionele archief, dat Polzer bij zijn vriend en officieuze schatbewaarder Ivo de Wijs had ondergebracht, overgedragen aan het TIN. Daarin zitten vooral liedteksten en manuscripten.

Het tweede deel bevat naast veel werkgerelateerde stukken ook correspondentie en persoonlijke documenten. Die papieren waren samen met zijn bibliotheek in zijn huis achtergebleven toen hijzelf en later ook zijn vrouw naar een verpleeghuis moest. Zijn uitgever en erfgenaam Vic van de Reijt heeft toen alles wat ook maar leek op een krabbel gered van de vuilnisman. De boekerij van Polzer is ondergebracht bij het Rotterdams Leeskabinet. De rest, een stuk of twaalf verhuisdozen vol ongeordende papieren, is naar de theatercollectie gegaan. De ontsluiting van dat archief doe ik erbij. Sinds de zomer kom ik daarvoor twee dagen per week vanuit Groningen naar Amsterdam.

Wat waren de mooiste schatten?
De laatste collectie is deels een neerslag van de laatste 20 jaar van zijn leven, maar er zitten bijvoorbeeld ook columns en reisverhalen bij die hij al in de jaren ’50 en vroege jaren ’60 schreef voor zowel Nederlandse als buitenlandse kranten als de Djakarta Miscellany. Daarin zie je zijn eerste voorzichtige stappen om zich te vestigen als schrijver.
Ook interessant is de correspondentie met Wim Kan. Die wilde dolgraag dat Polzer een liedje voor hem schreef, maar het lukte tot hun beider frustratie pas na lange tijd om tot één geschikt nummer te komen. Dat ene liedje heeft Kan nog gezongen tijdens de generale van de oudejaarsconference van 1966, maar het sneuvelde alsnog vlak voor de radio-uitzending.

Verder zijn er scripts, draairollen, decorschetsen en een handvol foto’s van zijn drie legendarische televisieshows uit de periode 1966-1970. Die zijn destijds maar één keer uitgezonden en daarna gewist. Doelbewust, zo wordt gefluisterd, omdat de NCRV niet meer met de inhoud geassocieerd wilde worden. Fascinerend zijn ook de aftitelingsrollen. Daarin zie je hoe hij met zijn pseudoniemen speelde. Als presentator en zanger wordt Drs. P genoemd, maar als tekstschrijver zijn prozaschuilnaam Geo Staad, naar de Zwitserse plaats Gstaad waar hij in de oorlog enige tijd verbleef.

En de grootste verrassing?
Het allerleukste was een nooit verstuurde envelop met mijn naam erop. Binnenin zat een gedicht waarin hij heel fraai en zonder ironie onze vriendschap bezingt. De brief was al gefrankeerd, maar door zijn verhuizing naar een verpleeghuis was hij er niet meer aan toegekomen hem op de bus te doen. Die vondst, nota bene twee jaar na zijn dood, was een ontroerend moment. Het voelde als een postume goedkeuring voor de biografie.

Wanneer is die geslaagd?
Het is bekend dat Drs. P nogal afkerig was van autobiografische exercities. Hij was erg op zijn privacy gesteld. Ook zijn eigen teksten vertellen maar weinig over zijn leven. Hij zette vooral iedereen steeds weer op het verkeerde been. Ik probeer een samenhang aan te brengen tussen het werkzame leven van Drs. P en het privé-leven van Heinz Hermann Polzer. Ik hoop dat de lezer de laatste ook beetje leert kennen en begrijpen. (Lachend:) En dat er straks een ‘Drs. P, de musical’ komt natuurlijk.

(Overgenomen uit De Theaterkrant  https://www.theaterkrant.nl/nieuws/michel-jong-schrijft-biografie-drs-p/ )

Bovenkant formulier

Onderkant formulier

Ollekebollekekrans

Gegevens

Geschreven door Otto van Gelder

Gemaakt op 06 januari 2018

1.
God, wat een feestgangers
Dagenlang carnaval
Als je in ’t zuiden woont
Heb je geen keus

Van bruine kroeg tot aan
Evenementenhal
Klinken klassiekers als
Waar is mijn neus

2.
Waar is mijn neusschotje?
Bloedende kroegtijger
Meldt zich des nachts bij de
Huisartsenpost

Vraagt bovendien ondanks
Hallucinerende
Hersentjes zakelijk
Wat of het kost

3.
Wat of het kosten gaat?
Zinvolle levensvraag
Zeker wanneer het de
Godsdienst betreft

Wees op uw hoede voor
Zielverloskundigen
Of ander volk dat graag
Mensen verheft

4.
Mensen, verheft u zich
Daar komt een heilige,
Tempelgids maant ons zacht
Dwingend tot staan

Wonderlijk wijs kijkt geen
Nieuwtestamentische
Man maar een aap ons heel
Eventjes aan

5.
Eventjes aandacht graag!
Priester op podium
Raakt half bezwerend een
Rolstoeler aan

Is het een wonder of
Manipulatiekunst?
Net zoals gisteren
Kan hij weer staan

6.
Kan hij weerstaan worden?
Ooit wacht ook u de dood
Maak dus vroegtijdig uw
Wensen bekend

Buikdanseressen en
Gospelzanglustigen
Maken uw uitvaart tot
Evenement

7.
Evenementenhal
Hallucinerende
Zielverloskundigen
Zalven de geest

Nieuwtestamentische
Manipulatiekunst
Gospelzanglustigen
God, wat een feest

Eind 2017 kreeg ik van Rob Boudestein het recept voor een ollekebollekekrans. Het idee bestond wel, maar het ontbrak nog aan de uitvoering. De regels van Rob:
1. Zes ollekebollekes waarvan de laatste vier lettergrepen de eerste van de volgende zijn.
2. De zes zeslettergreepwoorden vormen de basis van een zevende vers.
3. De laatste vier lettergrepen van dat zevende vers zijn natuurlijk de eerste vier van het eerste.

2018

Gegevens

Geschreven door hanna pest

Gemaakt op 05 januari 2018

Wees eens reëel, mensen!
Weg met je voornemens
Kinderwens, cursus
Relatie, dieet

Elke mislukking is
Schaamroodbevorderend
Blijf wie je was dus
En doe wat je deed!

Kruispunt

Gegevens

Geschreven door Jaap van den Born

Gemaakt op 04 januari 2018

Natuurlijk is de Zweedse kerk abuis:
Het christendom drááit toch om Jezus' kruis?

(De Zweedse kerk wil toegankelijker worden en maakt Jezus onzijdig)

Eeuwig

Gegevens

Geschreven door Jolien

Gemaakt op 03 januari 2018

Kijk mijn streven is het leven
vorm te geven met een stip
geen verspilling, dat is killing
voor de toekomst en mijn knip

afval scheiden, uien snijden
vet vermijden, winterpeen
zuinig stoken, niet meer roken
nee, je kunt er niet omheen

zie de vele zonpanelen
als juwelen op mijn dak
voor de meter zoveel beter
en een voórdeel dat ik pak

meer gaan lopen, minder kopen
naar de Tropen is taboe
weg die spullen en die prullen
uitstoot moet omlaag en hoe

wees bescheiden, deze tijden
lijden aan een Dikke Ik
zo, dat staat er, denk aan later
eeuwig gaat voor ogenblik.


Een gelukkig 2018 voor iedereen!
Dit versje Eeuwig vormt met Ogenblik een tweeluik, een duovers dus, waarbij eeuwig voor ogenblik komt.

Vader en zoon

Gegevens

Geschreven door Otto van Gelder

Gemaakt op 01 januari 2018

We zitten met ons beiden vergenoegd
als samenzweerders om de fles gebogen,
zijn jaar is weliswaar niet omgevlogen
maar kan wel aan de voorraad toegevoegd.

Hij strijkt een hand werktuiglijk door de haren
waardoor zijn schedel steeds pregnanter schijnt,
‘een vlag die rafelt altijd aan het eind’
is zijn ironisch antwoord op mijn staren.

Waarna er weer veelzeggend wordt gezwegen,
een glas bestaat bij gratie van het legen.

Folklore

Gegevens

Geschreven door Frits Criens

Gemaakt op 31 december 2017

Jarenlang vuurwerkpret!
Nooit een probleem, mijnheer
Ik knalde solo de
Buurt hier aan gort

Maar aan het eind van mijn
Bombardementsvertier
Kwam ik vandaag een
Paar handen tekort!

Oliebolbolleke

Gegevens

Geschreven door Inge Boulonois

Gemaakt op 31 december 2017

Verward

Gegevens

Geschreven door Otto van Gelder

Gemaakt op 29 december 2017

We gaan aan een neutrale toekomst bouwen
Op formulieren van de overheid
Vervalt voortaan het sekse onderscheid
En zijn er dus geen mannen meer of vrouwen

Zet echter bij personen wel apart
Een kruisje bij: verward of niet verward

Ook dood (Jaaroverzicht zonder kinderlijk)

Gegevens

Geschreven door Ben Hoogland

Gemaakt op 28 december 2017

Januari – Jan Kruis

Zijn leven: een verrassend doek
In gagstrips naar zichzelf op zoek
Als filosoof - jeweetwelkater
En vader van Sint Pannekoek

Februari – Piet Keizer

Een levenslange Ajax-held
En dwarse linkspoot in het veld
De oude voetbalmakelaar
Staat in Gods basis opgesteld

Maart – Kitty Courbois

Een stem van brandend schuurpapier
Haar Kniertje bleek een stoere Knier
Ze wás een echte doorgeefparel
Karaktervol maar soms een klier

April – David Rockefeller

Des werelds oudste miljardair
Bekend als filantroop met flair
Bouwt nu een hemelfiliaal
En oefent vast zijn rol als ‘chair’

Mei – Elske ter Veld

De seventies en FNV
Haar welzijnswerk bij SoZaWe
Met Wöltgens was zij duo ‘Thijske’
Hun breuk was aanzet tot congé

Juni – Helmut Kohl

De taartenkanselier met macht
Die eenheid in de wereld bracht
– Hij sprak alleen maar Paltzerdeutsch –
Werd door zijn eigen volk veracht

Juli - Miep Diekmann

Ik ging naar bed met Annejet
Ik zat met Olim op ‘t toilet
De boten van de Brakkeput
Gaven haar schrijverschap een zet

Augustus – Jorge Zorreguieta

Een politiek omstreden man
Voedt Russen in Afghanistan
Doet later iets met vleestransport
Weet niemand hier het fijne van?

September – Theo Sontrop

Een linksgedraaide boekenbaas
Als dichter blies hij zwak geraas
Zijn serie Het Privédomein
Biedt heel het lezersvolk soelaas

Oktober – Eberhard van der Laan

Zijn stem: doorrookt en Neêrlands plat
Zijn motto: “Alles voor de stad”
Hij vocht met draaideurcriminelen
En heeft zijn Mokum liefgehad

November – Slobodan Praljak

Ten overstaan van hof en balie
Was Slobo’s toevlucht cyaankali
Zijn laatste woord was: “Ik ontken”
En de VN kreeg op haar falie

December – Johnny Hallyday

Wie zong niet mee met Hallyday
“Pour moi la vie va commencer”
Hij werd bewierookt door Gitanes
En ging nog één keer op tournee

Kerstmis (Nagekomen bericht)

Gegevens

Geschreven door Theo Danes

Gemaakt op 27 december 2017

Vreemdelingenbeleid

Gegevens

Geschreven door hanna pest

Gemaakt op 26 december 2017

Kinderlijkjes
Zie ze drijven
In de Middellandse Zee
Ginds een vader
Daar een moeder
Ook een oma dobbert mee
Zwarte vrinden
Verre reizen
Zijn te duur en vol gevaar
Vier dus thuis uw
Vrolijk kerstfeest
Plus een zegenrijk nieuwjaar

Kerstmis

Gegevens

Geschreven door Inge Boulonois

Gemaakt op 25 december 2017

Nu eens wat anders, hoor
Weg met die dennenboom
Dat is slechts kerstkitsch
Nietszeggende zooi

Non-conformistisch en
Duurzaamheidsvriendelijk:
Boeken als kerstboom
Zijn heilzaam en mooi

Kerstboomblues

Gegevens

Geschreven door Frits Criens

Gemaakt op 25 december 2017

Kinderlijk

Gegevens

Geschreven door Het vrije vers

Gemaakt op 24 december 2017

Dit kennen we natuurlijk allemaal en zo niet, dan binnenkort, want dan wordt Vondel er weer ingeramd bij onze opvoeding als het aan Thierry Baudet ligt en gaan we terug naar die goeie ouwe tijd met hoge kindersterfte, dus wen er maar vast aan.



Schilderij Ruedi Anker 1869


Kinder-lyck

Constantijntje, 't zaligh kijntje,
Cherubijntje, van om hoogh, 
D'ydelheden, hier beneden,
Vitlacht met een lodderoogh.
Moeder, zeit hy, waarom schreit ghy?
Waarom greit ghy, op mijn lijck?
Boven leef ick, boven zweef ick, 
Engeltje van 't hemelrijck: 
En ick blinck 'er, en ick drincker,
't Geen de schincker alles goets 
Schenckt de zielen, die daar krielen,
Dertel van veel overvloets. 
Leer dan reizen met gepeizen
Naar pallaizen, uit het slick
Dezer werrelt, die zoo dwerrelt.
Eeuwigh gaat voor oogenblick.

Mooi, nietwaar?
En niet alleen zielig; er zit een versvorm in. Iets aanpassen en klaar.
En geen moeilijke, kinderlijk eenvoudig, dus we noemen hem het kinderlijk .
Vrijeversers die met de Kerst geen puf hebben voor moeilijk gedoe: zet je tanden er maar in. 
Beter dan in zo’n treurig kerstmaal.
Onderwerp is 'kerstkindje'. Hier vast een voorbeeld van Peter Knipmeijer:

Kindje Jezus.
Kerststalscene.
Dronken herders brengen lof.
En Ghislaine
Heeft migraine
Dus die kraamhulp heeft geen bof:
'Geef me pillen,
Godskolere!',
Denkt ze vol van plichtsverval.
'Stop dat kloten,
Idioten.
Stik maar in je klotenstal!'.

Aan/Uitzicht

Gegevens

Geschreven door Otto van Gelder

Gemaakt op 22 december 2017

Persoonlijk hecht ik zeer aan transparantie
Als ik vanuit mijn penthouse heel het strand zie
Terug op de begane grond
Voor klussen aan het Haagse front
Stuur ik die visie snel weer op vakantie

De actualité van Drs. P

Gegevens

Geschreven door Het vrije vers

Gemaakt op 22 december 2017

Mét recept voor een knolraapenlofdiner! 
Klik hier

Rondeel

Gegevens

Geschreven door Remko Koplamp

Gemaakt op 21 december 2017

U wordt bedankt
Omdat u mij een dankwoord zond
U wordt bedankt
U heeft uw dankwoord fraai verklankt
In het bedankje dat ik vond
Dat onder mijn bedankje stond:
‘U wordt bedankt’

Mechaniek

Gegevens

Geschreven door Jacob van Schaijk

Gemaakt op 20 december 2017

wat zouden wolken huilen van verdriet
om wat een mensenkind te dragen heeft
en wie het leven niets dan rampen geeft
hun medeleven krijgt hij zeker niet

ook vallen vlokken niet met enig doel
ze komen, reinheid scheppend zonder wil
verwoestend soms, emotieloos en kil
een sneeuwstorm kent geen hard of zacht gevoel

als storm het water stuwt tot hoge vloed
die ons berooft van have en van goed
dan heeft geen god dat tegen ons gericht

het is een mechaniek en heeft geen ziel
een tikje tegen het verkeerde wiel
en wég is al het oude evenwicht