Je maakt van een trochee geen jambe door de klemtoon te verleggen
Daar ben ik het in het geheel niet mee eens.
Op mijn vrouw haar slechte koken
word ìk STEEDS weer aangesproken
Hier kun zonder probleem de nadruk leggen op ‘IK’ omdat het metrum- trochee- er niet onder lijdt.
Even zo;
Uit het clubje dat met haar mag vozen
word ìk eindelijk eens uitgekozen
Door het verleggen van de klemtoon kunnen we het geslacht van de versvoet veranderen. Of niet?
Vooraf;
Lettergrepen beïnvloeden elkaar
Beklemtoonde lettergrepen hebben niet dezelfde nadruk.
Remko heeft aangetoond dat het mogelijk is zinnen te schrijven waarvan het metrum evengoed Jambisch als Trocheïsch kan zijn. Ik heb zijn prestatie niet bij de hand, maar
‘IK moet daar heen’ / ik MOET daar heen, / ik moet daar HEEN’
komt er dicht bij.
Maar dat betreft woorden van één lettergreep.
Van meer- lettergrepige woorden is de klemtoon meestal bepaald. Ze zijn in het metrum te plaatsen, maar kunnen nooit een verkeerde klemtoon hebben; Ik zag het BALkon vallen
Mag ik
Heb je
Wil je
Kan ze
zijn Trocheeën. Door ‘je ‘en ‘ze ‘te vervangen door ‘ jij’ en ‘zij’ komen ze over als beklemtoond, en lijken dan Jambisch. Maar, is mijn standpunt, het blijven trocheeën. Dat komt omdat de nadruk op ‘jij’ niet logisch is, als er geen tegenstelling is.
Hebbie nog pijn? hebBIE nog pijn ??
‘Schoonzusje’ is een dactylus. ‘Mijn zusje ‘ is een amfibrachys.
‘MIJN zusje’ t.o. ‘ZIJN zusje’, maar zonder de tegenstelling is ‘MIJN zusje ‘nog steeds een amfibrachys.
Naar mijn bescheiden mening.