als vaste gokker ben ik dol op lootjes
ik koop dan een straatje of vijf spontaan
het is dan met de beheersing gedaan
omdat ik zo verlang naar de cadeautjes

of ik alles krijg wat ik wil,weet ik niet
al hoop ik wel op de cabriolet
een vette cheque of een nieuwe trompet
waar mijn lief iedere dag van geniet

mijn aanzien en salaris heb ik verspeeld
leef alleen nog op kruimels en de rest
die ik weleens tussen de vodden vind

dat ik zeer rijk ben heb ik me verbeeld
de gekochte loten hebben me getest
zo te zien zijn er foute cijfers geprint

Dag Wijnand,

Ik zie dat dit je tweede vers is die je hier plaatst en dat je eerste geen reactie heeft gekregen. Dat is wel vervelend, dat moet aan ons aller aandacht ontsnapt zijn.
Deze tweede verdient dus wel een beschouwing. Mijn complimenten dat je meteen met een sonnet komt. De clou is heel leuk, maar hij wordt naar mijn mening niet helemaal goed voorgezet. Dat is ook niet makkelijk. Dat komt later nog wel een keer. Maar het metrum loopt ook hier en daar uit de pas, bijvoorbeeld in regel 2, 3, 6 en ook in de slotregel. Als je dat op prijs stelt, kunnen we je hier en daar wel op weg helpen met voorstellen om ervan te leren.
Groet,
Jaap

ik vind het prima, leer graag.

regel 2 en 3 lopen zeker krom.

Gaan we doen, ik kom er later op de dag of morgen op terug.
Groet,
Jaap

bedankt Jaap

tof dat je mij van advies voorziet

Ok, daar gaan we, ik ga even hardop denkend door de eerste strofe heen om je laten zien hoe ik het heb leren aanpakken. Regel 1 loopt heel mooi, de rest van de strofe minder mooi. Als een regel niet helemaal lekker loopt, kun je een paar dingen doen, zoals:
- de woordvolgorde veranderen;
- ergens een vulwoordje tussen proppen of weghalen;
- ergens een ander woord voor vinden (ik gebruik zelf altijd synoniemen.net);
- de zin anders formuleren en dan vaak ook de rijmwoorden veranderen (en dat vergt wat meer lef, ik gebruik meestal Van Dale rijmwoordenboek online of de optie "eindigt op" in woorden.org);
- desnoods de hele strofe omgooien;
- ...
Zeker in het begin kan dat wel lastig zijn, maar het is altijd leerzaam. Daarom adviseren de meeste mensen hier om te beginnen met een snelsonnet, want dat is goed te overzien.

In regel 2 loopt het niet goed, met heffingen op EEN en JE; ook valt "spontaan" wat uit de pas. Als je de normale zinsvolgorde neemt, dan krijg je: "Dan koop ik spontaan een straatje of vijf", maar dat loopt ook niet zo lekker, want dat is opeens bijna een amfibrachys in plaats van een jambe. Beter is al: "een straat of vijf koop ik altijd spontaan", maar is het ook nog niet helemaal. Dan maar eens de zin anders formuleren. Ik kwam op: "een straat of vijf, dat koop ik op zijn minst" en toen keek ik of er een leuk rijmwoord was. Zo ja, dan was ik spekkoper, zo nee, dan moest ik nog maar eens verder kijken. Ik vond gelukkig als eerste: "blindst" en dat leek me wel wat. Want omdat je als gokker blind bent, is dit een leuk woord om te gebruiken. Volgens sommigen rijmt "blindst" misschien niet perfect op "minst", maar dat lijkt me op dit moment een luxeprobleem; het rijmt wat mij betreft goed genoeg.
In de laatste regel komen we er gemakkelijker vanaf. Daar mist een lettergreep na "ik". Die vullen we op met "zo"
Vervolgens kom ik voor de eerste strofe op:

als vaste gokker ben ik dol op lootjes
een straat of vijf, dat koop ik op zijn minst
ruik ik een prijs, dan ben ik op mijn blindst
omdat ik zo verlang naar de cadeautjes

In regel 5 loopt het woord alLES niet goed en dat golft wat door in de rest van de regel. Als je naar een ander woord zoekt, kun je een oplossing vinden. Je kunt bijvoorbeeld "alles" veranderen in "hoofdprijs". Dan krijg je: "of ik de hoofdprijs krijg, dat weet ik niet". In regel 7 zit de trompet niet helemaal lekker in het metrum en daar kun je dan een schuiftrompet van maken, bedacht ik me. En regel 8 heb ik ook een paar keer proberen om te gooien en ik kwam na wat schuiven op een buurman die lekker in het metrum past. Bovendien heb je meteen een leuke grap te pakken vanwege de trompet.
Ik kom dan bijvoorbeeld op:

of ik de hoofdprijs krijg, dat weet ik niet
al hoop ik wel op de cabriolet
een vette cheque of nieuwe schuiftrompet
zodat mijn buurman er ook van geniet

Ik probeerde hardop denkend voor te doen hoe ik de eerste twee strofes zou veranderen. Ik hoop dat het leerzaam is. Zo heb ik ook weer van tips van anderen op dit forum geleerd indertijd.Als er vragen zijn, dan hoor ik het wel. Ik hoop dat ik je wat op weg geholpen heb,

Groet,
Jaap

Ik zie opeens dat er rijkrijm zit in regel 5 en 8, maar dat is van later zorg, lijkt me.

Dag Jaap,

Mooie les! Niet alleen voor Wijnand maar ook voor mij. Dank je wel.
Zo heb ik al een hele tijd een tripel liggen, waarvan ik niet tevreden ben, maar eigenlijk niet goed weet waar het mis is. Aan de hand van jouw lesje, ga ik het nog eens bekijken.

Groeten,
Riet

dank je wel Jaap.Ga er mee bezig jouw versie is fantastisch,maar neem het niet over, wil zelf wat bedenken, anders is het jouw gedicht en niet de mijne.

Ha Wijnand,
Juist goed dat je zelf aan de slag gaat! Mijn voorbeeld diende alleen maar om uit te leggen hoe je het zou kunnen aanpakken.
Veel succes.

ik hoop dat het mij lukt.

als vaste gokker ben ik dol op lootjes
een straat of vijf, dat koop ik op zijn minst
ruik ik een prijs, dan ben ik op mijn blindst
omdat ik zo verlang naar de cadeautjes

of ik de hoofdprijs krijg, dat weet ik niet
al hoop ik wel op de cabriolet
een vette cheque of nieuwe schuiftrompet
zodat mijn buurman er ook van geniet

het aanzien dat ik had, heb ik verspeeld
leef nu nog op de fles en een stuk brood
dat zijn einde tussen mijn kaken vindt

dat ik welgesteld was, heb ik me verbeeld
de vijf straatjes hebben zoveel verkloot
de eindcijfers hebben mij nog nooit bemind

heb bij de laatste 2 strofes veranderingen doorgevoerd. Jaap de eerste 2 strofes die jij mij aangedragen heb, heb ik nog niet veranderd, er schiet mij nog niks te binnen.

Dag Wijnand,
Welkom op Het Vrije Vers.
Na de lange inleiding van Jaap houd ik het kort: kijk nog eens naar het metrum in de regels 11, 13 en 14.
Groeten
Niels

Dag Wijnand,
In aanvulling op de reactie van Niels: ik vind de twee laatste strofes wel een verbetering, maar inderdaad klopt het nog niet helemaal. Misschien helpt het om de zinnen hardop voor te lezen en nog wat te schuiven.
Succes,
Jaap

Dank je Jaap

een goed vormvast gedicht maken is een geploeter, maar we gaan stug door.

weer een poging

Als vaste gokker ben ik dol op lootjes
een straat of vijf, dat koop ik op zijn minst
ruik ik een prijs, dan ben ik op zijn blindst
omdat ik zo verlang naar de cadeautjes

of ik de hoofdprijs krijg, dat weet ik niet
al hoop ik wel op de cabriolet
een vette cheque of een nieuwe schuiftrompet
zodat mijn buurman er ook van geniet

het aanzien dat ik had, heb ik verspeeld
leef nu nog op de fles en een stuk brood
dat zijn naderend eind in mijn mond vindt

dat ik welgesteld was, heb ik mij verbeeld
de straatjes hebben voor mij alles verkloot
door de eindcijfers ben ik nog nooit bemind.

Dag Wijnand,
Kijk eens naar de metrumoefenquiz van Judy Elfferich.
Ik hoop dat je er iets aan hebt.
Groeten,
Niels