Welkom, Gasten
Gebruikersnaam: Wachtwoord: Onthoud mij
Scherpe stellingen

Onderwerp: Apollinaire

Apollinaire 12 dec 2017 13:33 #1

  • Bas Jongenelen
  • Bas Jongenelen's Profielfoto
  • Offline
  • Gedreven forumlid
  • Berichten: 104
  • Ontvangen bedankjes 21
De Franse dichter Guillaume Apollinaire dichtte niet altijd rijmend. Hoeft ook helemaal niet. Onlangs is er een bundel met vertalingen van zijn gedichten verschenen, en de vertaalster heeft ervoor gekozen om de rijmende gedichten ongerijmd te vertalen. Dat vind ik nou niet netjes. Ik zou het ook niet netjes vinden als niet-rijmende gedichten rijmend vertaald zouden zijn, maar omgekeerd kan natuurlijk ook niet. Apollinaire heeft zijn rijmende gedichten bedoeld als rijmende gedichten.
Het is iets anders als er sprake is van een wetenschappelijke vertaling, dan staat niet de literatuur voorop, maar de filologie. Die nieuwste bundel is geen filologische bundel, maar een literaire. De vertaalster slaat wat mij betreft de plank mis.
www.neerlandistiek.nl/2017/12/apollinaire-in-het-nederlands/
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 12 dec 2017 16:09 #2

  • Ben Hoogland
  • Ben Hoogland's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 2603
  • Ontvangen bedankjes 1585
Dag Bas,

Uitgaand van eindrijm kan dat kloppen, echter rijm is meer dan dat.
In het voorbeeld 'matrozen' wordt het tegendeel beweerd. De twee zinnen rijmen 'vol', behalve in het afsluitende woord.

groet, Ben
Verba volant, scripta manent.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 17 dec 2017 22:08 #3

  • Niels Blomberg
  • Niels Blomberg's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Schoonschrijver
  • Berichten: 2381
  • Ontvangen bedankjes 1770
Bas, ik ben het met je eens. Ik heb het vaker gezien. Moderne poëzieliefhebbers vinden rijm nu eenmaal onbelangrijk, om niet te zeggen achterhaald. Zie bijvoorbeeld meandermagazine.net/wp/2010/10/stoeien-met-rijk-materiaal/
Interviewer Sander de Vaan vraagt: "U koos bij Baudelaire voor een vertaling zonder rijm. Waarom?"
Vertaler Jan Pieter van der Sterre antwoordt met veel omhaal van woorden, maar na een tijdje komt het hoge woord eruit: "Rijm is voor mij niet het mooiste van poëzie. Het is vaak stijf, gedwongen, opgelegd."
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 18 dec 2017 19:07 #4

  • Bas Boekelo
  • Bas Boekelo's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 4564
  • Ontvangen bedankjes 1397
Niels, natuurlijk is het opgelegd. Maar jij en ik en vele anderen ook op dit forum weten er mee om te gaan. En dat is m.i. ook de kunst van dichten.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 18 dec 2017 19:58 #5

  • Inge Boulonois
  • Inge Boulonois's Profielfoto
  • Offline
  • Admin
  • dichter
  • Berichten: 4632
  • Ontvangen bedankjes 2514
Ik ben het met je eens Bas, zoiets zou niet mogen.
Eindrijm staat bij de vrije poëzie dan wel niet in hoog aanzien, maar binnenrijm komt heel vaak voor!

Ik ben geen vertaalster, al heb ik wel ooit eens een paar vormvaste gedichten vertaald.
Daarbij ervaarde ik hoe razend moeilijk het is een bevredigende vertaling te krijgen met behoud van eindrijm.
Dat zegt de vertaalster van Apollinaire ook:

Ik ben tot deze ideeën over (niet) rijmend vertalen gekomen door het vertalen van ‘Zone’, het lange openingsgedicht van de bundel Alcools. Daar werkte ik bijna tien jaar lang zo nu en dan aan, maar ik kon er maar geen bevredigende vertaling voor krijgen zolang ik vasthield aan het eindrijm (dat in het gedicht niet consequent wordt toegepast).
Dan denk ik: vertaal vrije gedichten, blijf van Apollinaire af.

Van Shakespeare's sonnetten bestaan allerlei prachtige vertalingen, met eindrijm :-)
www.ingeboulonois.nl
dichter & schilder
Laatst bewerkt: 18 dec 2017 20:28 door Inge Boulonois.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 18 dec 2017 20:36 #6

  • Inge Boulonois
  • Inge Boulonois's Profielfoto
  • Offline
  • Admin
  • dichter
  • Berichten: 4632
  • Ontvangen bedankjes 2514
Wie weet heeft de vertaalster zich laten inspireren/beïnvloeden door J.P van der Sterre: eerder.meandermagazine.net/wereldpoezie/dichter.php?txt=3658
Tien jaar geleden geschreven door ...alweer Sander de Vaan.
www.ingeboulonois.nl
dichter & schilder
Laatst bewerkt: 18 dec 2017 20:37 door Inge Boulonois.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 18 dec 2017 22:11 #7

  • Frits Criens
  • Frits Criens's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 2523
  • Ontvangen bedankjes 2129
Bas werpt een prangde vraag op. Het is m.i. tamelijk respectloos als een vertaler m/v uit gebrek aan kennis en kunde een wezenlijk aspect van een gedicht -in dit geval het rijm- dat de dichter m/v er niet voor niets heeft ingebracht, ter zijde schuift. Blijf dan met je handen van het werk af. Of een gedicht onmogelijk met behoud van betekenis en sfeer te vertalen is? Lijkt me een gewaagde stelling: lees er de Goddelijke komedie van Dante maar eens op na in de vertaling van Ike Cialona en Peter Verstegen die voor dit rijmend vertaalde werk alle denkbare lof hebben geoogst.

Groetjes,
Frits
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 18 dec 2017 22:38 #8

Maar ook Peter Verstegen heeft zich niet altijd aan het rijm gehouden Frits.

Het gedicht Herbsttag van Reiner Maria Rilke dat hij heeft vertaald bevat ook een paar onregelmatigheden wat eindrijm betreft.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 18 dec 2017 22:59 #9

  • Frits Criens
  • Frits Criens's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 2523
  • Ontvangen bedankjes 2129
Maar niet, Hanny, omdat hij het rijm van Rilke bij voorbaat als niet ter zake doend ter zijde schoof.

Groetjes,
Frits
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 19 dec 2017 14:45 #10

  • Inge Boulonois
  • Inge Boulonois's Profielfoto
  • Offline
  • Admin
  • dichter
  • Berichten: 4632
  • Ontvangen bedankjes 2514
Over het maken van vertalingen las ik onlangs dit.
Een getalenteerde studente Nederlands moest haar eindwerkstuk over Vondel in het Engels schrijven, omdat de researchmaster Engelstalig is en de examencommissie dit eist.

Alle citaten moesten worden vertaald, dus ook
Het hemelsche gerecht heeft zich ten lange lesten, Erbarremt over my en mijn benaeuwde vesten.
Na lang steggelen is dit eruit gekomen:
Heavenly justice has been benevolent to me, and protected me and my endangered city.
Ook hier zijn metrum en maat verdwenen...

Dit stond een paar dagen geleden in de Volkskrant: www.volkskrant.nl/opinie/opinie-studie-n...end-worden~a4545543/
www.ingeboulonois.nl
dichter & schilder
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 19 dec 2017 18:13 #11

  • Bas Boekelo
  • Bas Boekelo's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 4564
  • Ontvangen bedankjes 1397
Vondel vertalen alleen maar omdat de researchmaster geen Nederlands leest? Dat vind ik belachelijk.

Er hebben zich hier bij HVV eerder vertalers gemeld. Daar is toen ook gediscusieerd over de problemen die hier weer te sprake komen.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Apollinaire 19 dec 2017 18:39 #12

  • Inge Boulonois
  • Inge Boulonois's Profielfoto
  • Offline
  • Admin
  • dichter
  • Berichten: 4632
  • Ontvangen bedankjes 2514
Dat is inderdaad belachelijk, Bas...
www.ingeboulonois.nl
dichter & schilder
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Tijd voor maken pagina: 0.158 seconden

Log in

Gebruikersnaam en wachtwoord:

Zoeken

Forum Recent

Uit het archief

Alweer een gedenkwaardige dag



Deze maand hebben we twee sterfdagen van bekende dichters: Burns, die hebben we net gehad en Johan Andreas Dèr Mouw (8 juli 1919).


We hebben ook een geboortedag vandaag: 24 juli 1863 werd Johan Andreas Dèr Mouw geboren in Westervoort.
Iedereen kent wel zijn regel: ‘k Ben Brahman, maar we zitten zonder meid’.
Adwaita, zoals hij zich noemde, was driftig op zoek naar het Al en keek niet op een komma meer of minder in zijn stomendgloeiende  kosmische pogingen het Grote met het Kleine te verbinden.
Om een indruk van zijn belevingswereld te geven hier een paar gedichten waarin ik even zijn  stijl geleend heb:


‘K groei opwaarts, ‘k stoot ’t hoofd aan Orion
‘K stap voorwaarts, ‘k struikel over de Karpathen
Tot Melkwegstof vervloeên mijn ledematen
‘K smak neer, ‘k grijp hoûvastzoekend naar de Zon

’T Al vonkenregend, gloeênd brandt Achnaton
Mijn wolkgewade hemelkleed vol gaten
‘K vloek: ‘Honderdduizend bommen en granaten!’
En doof’t met d’Oceaan uit mijn bidon

‘K herrijs! ‘K vlieg op! ‘K herneem mijn ijle vlucht!
En donderstroom in Brahman’s groot gerucht

Eén word’k, Eén ben’k, met Kosmos en atoom!
‘K bekroon mijzelv’ met god en chromosoom!

‘K omgord mijn lend’nen met Attila’s horden!
Ach, dat die paddo’s nou verboden worden!


Nog eentje, dan heb je het idee wel:


’T gulz’ge, zonn’ge, wich’lend, grac’lijk org’len
Van infuzoren; ’t vred’ge Helicon!
’T Onwill’ge, deft’ge, bloed’ge Pantheon!
‘K vang aan weêr stott’rend een sonnet te gorg’len!

Een gorgelrijm! Kan: ‘K kies U klaar te morg’len?’
Al tast’k en aai’k en lees’k mijn Lexicon
(Waar’k meen’g duur woord als ‘troglodyt’ in von)
Helaas en shit! ’T Zwijgt mordiaal van ‘morg’len’

'K ben Brahman in het diepst van mijn gedachten
Waarom zou ik dan niet de taal verkrachten?

‘K rijmd’ooit zelfs unverfroren op ‘sanskrit’
Dit zonder blikk’n of blooz’n: ‘Neen, ik dans niet’

'K beheers én Orion én Zonnestraal
Maar niet, eilaas, de Nederlandse taal

Om deze grote dichter te eren nodigen we je van harte uit ook eens iets in zijn stijl te maken.
Dat heeft hij wel verdiend.