Den Briel 1572
Maeten, het sál lucken!
Slaet de Speck aen stucken!
Voor de vrijheyt van het Woort!
Wegh die paepsche pyen
Híer die mast; rammeien
Die vermaeledydhe poort!
T’gaeth om eedle saecken
Die int herte raecken
Plondert dus en suypt en moort!
Na uit de mist geraakt te zijn komen we met de boot aan in Finland. Daar blijken ze Fins te praten, oftewel Suomen kieli, een sterk agglutinerende taal, wat weliswaar smeekt om een ollekebolleke, maar lid blijkt van de finoegriesiche taalfamilie, onverstaanbaar en met niets te melden over versvormen. Wat doen we hier eigenlijk?
Gelukkig blijkt die taal verwant aan het Hongaars, hoewel ze elkaar niet verstaan, dus meteen met de bus naar Hongarije, want daar zijn ze gek op poëzie, mede dankzij Balint Balassi (1554-1594) een aristocratische calvinist (hoewel hij later rooms werd omdat zijn protestantse schoonfamilie hem failliet probeerde te procederen).
Die schreef zich een ongeluk, over godsdienst, krijgsroem en zijn hopeloze liefde voor ene Anna Losonczy, die wel van hem hield maar de onhebbelijke gewoonte had anderen te huwen.
Hij is nog steeds populair in Hongarije, zijn liederen worden nog ten gehore gebracht en zijn poëzie, op muziek gezet, ook.
Wat voor ons van belang is, is dat hij beroemd werd om de coupletvorm die zijn naam draagt, het Balassi-couplet.
Dit heeft het rijmschema aabccbddb en omdat in het Hongaars de klemtoon op de eerste lettergreep ligt bestaat het automatisch uit trocheeën. Het aantal trocheeën bedraagt 334334334 en is afwisselend vrouwelijk en mannelijk: vvmvvmvvm.
Nou, dat is toch niet al te moeilijk lijkt me; het doet sterk denken aan ‘Simpe sampe sompe, Hannes loopt op klompen’ en waarom ze er zo’n drukte over maken in Hongarije is me niet duidelijk. Maar het is toch al een raar land: ze hebben geen marine, maar wel een standbeeld van een admiraal. En wel een van ons; Michiel de Ruyter (in Debreçen, ga zelf maar kijken als je me niet gelooft). Omdat hij 40 dominees uit handen van de Barbarijse zeerovers gered heeft. En die stonden weer onder bevel van ook al een Nederlandse admiraal; Suliman Reys, (eigenlijk Arie Veenboer uit Hoorn). Dat heeft allemaal niets met versvormen te maken maar omdat het morgen 1 april is en op 1 april 1572 onze vrijheidsstrijd serieus begon wil ik daar toch even bij stilstaan.
